Acne littekens

Soorten acne littekens

Er zijn twee soorten littekens, welke gecombineerd kunnen voorkomen, soms zelfs in 1 litteken.

• Atrofische littekens: hiervan is sprake indien er een afname van de hoeveelheid weefsel is. Er ontstaan dan zogenaamde kuiltjes, deukjes of putjes.
• Hypertrofische littekens: hiervan is sprake indien er een toename van de hoeveelheid weefsel is, welke zich beperkt tot de grenzen van het oorspronkelijke litteken. Wanneer het extra weefsel zich heeft uitgebreid tot buiten de grenzen van het oorspronkelijke litteken, is er sprake van zogenaamd keloïd.
  
  

Acne littekens zijn meestal atrofisch. Op basis van het uiterlijk aspect onderscheiden we drie soorten, wat implicaties heeft voor het kiezen van de behandeling.

• "Ice-pick": kleine littekens in doorsnede, maar diep, alsof zij door een ijsprikker zijn gemaakt. Dit zijn zogenaamde diepe atrofische littekens.
• "Box": rond tot ovaal in vorm met een platte bodem. Dit zijn zogenaamde niet-diepe atrofische littekens.
• "Rolling" of "valley": door verlies van lederhuid en/of onderhuids vetweefsel.

Bij wie komen acne littekens voor?

Iedereen die acne heeft loopt het risico om littekens te krijgen. 

Hoe ontstaan acne littekens?

Acne puistjes kunnen leiden tot littekens. Dit gebeurt met name bij de zogenaamde cystische vorm van acne. Ook uitdrukken van puistjes kan leiden tot littekens. 

Waardoor kunnen acne littekens verergeren?

Littekens hebben de neiging in de loop der jaren (heel) langzaam te verbeteren, ook nadat zij zijn uitgerijpt, 12-18 maanden na het ontstaan ervan. Alhoewel littekens in de loop der jaren dus kunnen vervagen, verdwijnen zij nooit.

Een uitzondering zijn keloïd littekens, welke juist in de loop der tijd groter kunnen worden. Zij kunnen ook jeuken of pijn doen.

Kan een acne litteken ook iets anders zijn?

Ja, met name infecties door het pokkenvirus of het herpesvirus kunnen littekens in het gelaat geven. Vaak is wel duidelijk wat de oorzaak van littekens is.

Acne littekens verminderen of vervagen

Er zijn veel behandelingen beschikbaar om acne littekens te verminderen of te vervagen. Wij bieden slechts die litteken behandelingen aan waarover consensus bestaat dat deze effectief zijn en/of waarvoor voldoende wetenschappelijke onderbouwing bestaat. Meestal adviseren wij een combinatie van behandelingen voor een optimaal resultaat.

1. De basis

• Acne littekens kunnen worden behandeld met een 1540, niet-ablatieve laserbehandeling. Deze laser is zeer geschikt indien er sprake is van diepe en minder diepe atrofische littekens, hypertrofische en/of keloïd littekens, ook bij een donkere huid - en wordt een aantal keren uitgevoerd. Littekens zullen dan na een aantal behandelingen vervagen. Een bijkomend voordeel van deze laser is dat de talgproductie ook nog eens wordt geremd.
• Indien er sprake is van hypertrofische of niet-diepe atrofische littekens, wordt de 2940, ablatieve laser toegevoegd, tenzij er sprake is van een donkere huid. De 2940 laserbehandeling wordt 1 keer uitgevoerd, naast  behandeling met de 1540 laser welke een aantal keren wordt uitgevoerd.
• IPL-OPL wordt toegevoegd aan een laserbehandeling indien er sprake is van verse en/of rode littekens, hypertrofische of keloïd littekens, tenzij er sprake is van een donkere huid.
  
  

2. Ondersteunend

• Hypertrofische en keloïd littekens worden aanvullend met een siliconen gel of pleister behandeld - zo nodig in combinatie met een injectie met een corticosteroid (Kenacort).
• Zo nodig kan Kenacort vloeistof lokaal worden aangebracht, direct na een laserbehandeling. Alhoewel in dit stadium experimenteel - suggereren de eerste studie resultaten dat dit een effectief en veilig alternatief kan zijn voor Kenacort injecties.
• Voor een eventuele behandeling met 5-FU (5-fluoro-uracil) zullen wij u doorverwijzen naar een gespecialiseerde centrum.
  
  

3. Fillers

• Bij "Valley scars" speelt een behandeling met een hyaluronzuur filler een meer centrale rol - in combinatie met subcisie, dat is het losmaken van de huid van het onderhuidse vetweefsel met behulp van een naald, onder lokale verdoving.
  
  

4. ZO Skin Health

• Een diepe chemische peeling  (Controlled Depth Peel) wordt overwogen indien er sprake is van atrofische littekens die vervagen wanneer de huid opgerekt wordt. Wanneer er sprake is van "Ice pick scars"  kan een lokale behandeling met 30% TCA (vloeistof voor een chemische peeling) uitgevoerd worden.
• Als ondersteunde behandeling kunnen producten van ZO Skin Health van Zein Obagi overwogen worden. Met name een retinol bevattend product, zoals Radical Night Repair, Wrinkle Texture Repair of Retinol Skin Brightener indien er ook sprake is van hyperpigmentatie.
• Zonbescherming zal in alle gevallen worden geadvisiseerd, ter voorkoming van pigmentvlekken (door de wondgenezing zelf of door IPL-OPL of laser). Ook leidt UV tot minder mooie littekens, waardoor zonbescherming ook om die reden belangrijk is.
  
  

5. Experimenteel

• De behandeling van keloïd littekens met botox is in dit stadium experimenteel - de eerste studie resultaten suggereren dat botox leidt tot verbetering van dit type litteken en vermindering van klachten.
• Voorgaande geldt ook voor de behandeling met hyaluronidase injecties.
• Elke andere creme ter vermindering van acne littekens is niet bewezen effectief en maakt dan ook geen onderdeel uit van de behandeling.
  
  

Acne littekens verwijderen

Het volledig verwijderen van acne littekens is niet mogelijk, onder geen enkele omstandigheid. Ook niet na een eventuele litteken correctie door een plastisch chirurg, aangezien een dergelijke ingreep altijd weer een nieuw litteken geeft. In voorkomende gevallen verwijzen wij naar een plastisch chirug, als onderdeel van de totale litteken behandeling. 

Advies

Bij de behandeling van acne littekens is het belangrijk dat de acne zelf zoveel mogelijk onder controle is. Indien dat niet zo is, zullen wij adviseren dat eerst te doen. Zo voorkomen we dat er nieuwe littekens ontstaan terwijl anderzijds littekens behandeld worden.

Complicaties

Zeker bij een donkere huid kan een litteken gepaard gaan met een toename van de pigmentatie (hyperpigmentatie). Deze kunnen wij met huidproducten van Zein Obagi behandelen, waaronder Retinol Skin Brightener.

Vooruitzichten

Acne littekens worden het best behandeld indien zij net zijn ontstaan, of in ieder geval binnen 12-18 maanden daarna. Vaak zal dit niet het geval zijn.  Men gaat ervan uit dat hoe ouder een litteken is - en hoe ouder de persoon zelf - hoe moeilijker het wordt om een litteken te behandelen.

Het is niet zo dat oude littekens niet meer behandeld kunnen worden, alleen zal de behandeling intensiever zijn, terwijl het eindresultaat minder is dan bij een vroege start van de behandeling.