Zwangerschapsmasker

Soorten zwangerschapsmasker

Zwangerschapsmasker (ofwel melasma of chloasma) kan alleen in de opperhuid (epidermis) voorkomen of zowel in de opper- en lederhuid (dermis). De oppervlakkige (epidermale) vorm reageert beter op behandeling dan de diepere (dermale) vorm.

Onderzoek laat zien dat epidermaal zwangerschapsmasker meer bruin/zwart is en scherp begrensd, terwijl dermaal melasma meer blauw/grijs is en minder scherp begrensd. Vaak is er sprake van een mengvorm, waarbij epidermaal en dermaal zwangerschapsmasker tegelijkertijd voorkomen. 

Zwangerschapsmasker komt symmetrisch voor, meestal in het gelaat, soms op de strekzijde van de armen.

Bij wie komt zwangerschapsmasker voor?

Zwangerschapsmasker ontstaat met name bij vrouwen gedurende de vruchtbare leeftijd. En dan vooral tijdens de zwangerschap of wanneer de pil gebruikt wordt. 

In een minderheid van de gevallen komst zwangerschapsmasker bij mannen voor, met name wanneer afkomstig uit het Midden-Oosten, Azië of het Caraïbische gebied.

Hoe ontstaat zwangerschapsmasker?

Pigmentcellen zijn actiever waardoor er overproductie van pigment ontstaat.

Waardoor kan zwangerschapsmasker verergeren?

Waarschijnlijk spelen oestrogeen en UV-straling (zon) de belangrijkste rol in het ontstaan van zwangerschapsmasker. Ook warmte kan leiden tot verergering, zoals bijvoorbeeld wordt gezien na het waxen van de bovenlip.

Het is niet duidelijk of er een rol voor een genetische aanleg, andere hormonen (dan oestrogeen) of een tekort aan voedingsstoffen is weggelegd.

Kan zwangerschapsmasker ook iets anders zijn?

Ja, aandoeningen waaraan gedacht moet worden, zijn;

• Contact dermatitis (Riehl's Melanose) waarbij er sprake is van een contactallergie, welke tot een toename van pigment leidt
• Post-inflammatoire hyperpigmentatie, welke ontstaat doordat de pigment door irritatie of ontsteking geactiveerd worden
• Matural dyschromia, waarbij een diffuse bruine verkleuring van de huid ontstaat in met name gebieden die aan UV zijn bloot gesteld, vaak bij een van nature donkere huid
• Erythema dyschronicum perstans (ashy dermatosis), waarbij in de huid eerste rode, daarna asgrauwe vlekken ontstaan. De oorzaak is onbekend 
• Exogene ochronose, waarbij in de huid permanente blauwgrijze verkleuringen ontstaan. Een bekende oorzaak is het overmatig gebruik van hydrochinon crème
• Hyperpigmentatie door het gebruik van geneesmiddelen
• Nevus van Ota of Huri
  
  

Behandeling van zwangerschapsmasker

1. Voorkomen van triggers
Het voorkomen van blootstelling aan UV en blauw-violette straling, inclusief het gebruik van een adequate zonbeschermer en supplementen van Heliocare. En zo mogelijk stoppen met de anticonceptiepil.

2. Crèmes met hydrochinon, eventueel aangevuld met een corticosteroïd. Hydrochinon is de meest effectieve remmer van de pigmentproductie, maar heeft ook nadelen. Onder andere dat het niet continue kan worden gebruikt.

Ook corticosteroïden hebben nadelen, waaronder het dunner worden van de huid, acne en gebroken bloedvaatjes. De eerste twee kunnen weer worden verminderd door het in combinatie met tretinoïne crème te gebruiken.

Eventueel is hydrochinon in combinatie met een tretinoïne crème (vitamine-A zuur) aangewezen. Tretinoïne heeft een huid verjongende werking, remt de pigment productie en zorgt daarnaast voor een betere penetratie van hydrochinon door het exfolierende effect. Hierdoor kan hydrochinon ook bij de dieper gelegen pigmentcellen komen. De combinatie crème met hydrochinon, tretinoïne en een corticosteroïd staat bekend als de Kligman formule.

Wanneer er tegelijkertijd sprake is van rosacea, kan een crème met azelainezuur overwogen worden.

3. ZO Skin Health producten met een pigment productie remmende werking

• 10% Vitamin C Self-activating
• Brightalive Skin Brightener of Retinol Skin Brightener, zonder of met retinol
• Wrinkle Texture Repair, bevat retinol 

4. Exfoliatie en/of chemische peeling

• Exfoliation Accelerator
• 3-Step Stimulation Peel
• Controlled Depth Peel

5. Tranexaminezuur tabletten. Deze behandeling is nieuw, op basis van een recent literatuuroverzicht zijn wij hiermee gestart. Niet iedereen is geschikt voor behandeling met tranexaminezuur tabletten, met name niet indien er sprake is van een verhoogd risico op trombose, gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen die invloed hebben op de bloedstolling of de anticonceptiepil.

Zo nodig kan tranexaminezuur vloeistof lokaal worden aangebracht, direct na een laserbehandeling. Deze behandeling is experimenteel en wordt nog niet door ons toegepast.

6. IPL-OPL met het MAX-G handstuk, om de hoeveelheid bloedvaatjes te verminderen. Er is aangetoond dat in de diepere huidlaag, als het ware onder het zwangerschapsmasker, een toename is van het aantal bloedvaten. Dit leidt tot een versterkte doorbloeding, welke verondersteld wordt het zwangerschapsmasker erger te maken. 

7. Niet-ablatieve fractionele laser met het 1540 nM handstuk. Door gaatjes in het melasma te maken wordt een deel van het pigment opgeruimd. Deze behandeling moet een aantal keren herhaald worden.

Advies

Indien er ook sprake is van rosacea, dient deze eerst behandeld te worden. Bij rosacea is de huid ontstoken, en deze ontsteking kan de pigmentcellen weer activeren.

Andersom kunnen huidproducten die worden gebruikt bij de behandeling van zwangerschapsmasker weer leiden tot activatie van rosacea.

Complicaties

Een behandeling met huidproducten, IPL-OPL of niet-ablatieve fractionele laser mag de huid niet (teveel) irriteren, omdat deze irritatie weer kan leiden tot activatie van de pigmentcellen, met toename van het zwangerschapsmasker.

Vooruitzichten

De behandeling van zwangerschapsmasker duurt lang. Er is (veel) geduld nodig, vooral wanneer de lederhuid ook aangedaan is.

Maar ook als het pigment minder is geworden, is langdurige behandeling en follow-up noodzakelijk, om te voorkomen dat het pigment weer terugkomt.