Zonbeschadiging
Zonbeschadigde huid
De zonbeschadigde huid bevat o.a. ouderdomsvlekken en andere verschijnselen van (vroegtijdige) veroudering, zoals een droge, rimpelige, dunnere en minder elastische huid.
Er is sprake van verlies aan collageen en elastine vezels. De aanmaak is geremd en de afbraak van deze vezels neemt toe. Ook vermindert de kwaliteit van deze vezels. De huid wordt dunner en minder elastisch (solar elastosis).
Minder hyaluronzuur zorgt voor o.a. uitdroging en rimpels.
Tekenen van een zonbeschadigde en/of verouderde huid
Naast de boven beschreven kenmerken kunnen een of meerdere van de onderstaande afwijkingen voorkomen als onderdeel van veroudering van de huid. Veel van deze afwijkingen komen ook vaker voor wanneer er sprake is van zonbeschadiging van de huid.
1. Bloedvaten
2. Pigment
- Zonnevlekjes of ouderdomsvlekjes
- Actinische bronzing
- Matural dyschromia
- Depigmentatie (hypomelanosis guttata of confettihuid): kleine witte plekjes, aanvankelijk alleen op de onderbenen. Niet te verwarren met bijvoorbeeld een schimmelinfectie van de huid (pityriasis versicolor) of vitiligo. Er is geen effectieve behandeling beschikbaar
3. Bloedvaten en pigment
- Poikilodermie van Civatte: deze komt specifiek aan de zijkant van de hals en (eventueel) het decolleté voor. Kenmerken zijn pigmentvlekken, couperose (gebroken vaatjes), dunne huid en in een later stadium ook vermindering van pigment (depigmentatie ofwel witte vlekken). Behandeling bestaat uit IPL/OPL (MAX-G) en het vermijden van parfum in het aangedane gebied
4. Talgklier
- Talgklierhyperplasie
- Seniele mee-eters: zwarte mee-eters of comedonen bij mensen ouder dan 60 die veel blootstelling aan de zon hebben gehad. Behandeling bestaat uit vitamine-A zuur crème of retinol in combinatie met het mechanisch verwijderen van de mee-eters
5. Kwaadaardig of voorstadium
- Actinische keratose: ruw aanvoelende plekjes die niet met een korstje verward moeten worden en niet vanzelf overgaan. Is een voorstadium van het plaveiselcelcarcinoom en minder vaak een basaalcelcarcinoom. Behandeling is noodzakelijk, door een dermatoloog
- Lentigo maligna: lijkt op lentigo solaris, maar heeft meerdere kleuren, naast bruin ook grijs of zwart. Is een voorstadium van het melanoom en moet dan ook direct behandeld worden, door een dermatoloog
- Ziekte van Bowen: lijkt op eczeem, maar jeukt niet. Is een voorstadium van het plaveiselcelcarcinoom. Behandeling is noodzakelijk, door een dermatoloog
- Basaalcelcarcinoom: een kwaadaardig bultje, dat er glazig uitziet. De meest voorkomende vorm van huidkanker. Behandeling is noodzakelijk, door een dermatoloog
- Plaveiselcelcarcinoom: na het loslaten van een korstje ontstaat een niet genezende zweer. Deze vorm van huidkanker kan uitzaaien naar de lymfeklieren. Behandeling is noodzakelijk, door een dermatoloog
- Melanoom: ontstaat vanuit de pigmentcellen en is meestal gepigmenteerd, soms ook niet. Melanomen zaaien snel uit. Onmiddellijke verwijzing naar een dermatoloog is noodzakelijk
6. Overig
- Colloid milia
- Steelwratjes
- Seborroische wratten
- Dermatosis papulosa nigra
- Chrondrodermatitis nodularis helicis: een goedaardig bobbeltje op de oorschelp bij mensen boven de 40 jaar oud. Behandeling door bevriezing of injecties met een corticosteroid, door een dermatoloog
Bij wie komt een zonbeschadigde huid voor?
Bij iedereen die in de zon komt en zich onvoldoende beschermt.
Hoe ontstaat een zonbeschadigde huid?
Een zonbeschadigde huid ontstaat door blootsteling aan de zon en is onderdeel van zogenaamde extrinsieke veroudering. Dat is veroudering door externe factoren - in tegenstelling tot natuurlijke veroudering, ofwel intrinsieke veroudering. Natuurlijke veroudering is genetisch bepaald en dus niet te beïnvloeden .
Van de totale huidveroudering is de zon tot wel 70-80% verantwoordelijk. Dit onderstreept het belang van goede zonbescherming. Omdat UV-A gewoon door wolken en glas gaat, is bescherming elke dag noodzakelijk. Ook in januari als het bewolkt is en dus niet alleen in de zomer wanneer de zon schijnt.
Overigens is er steeds meer aandacht voor de slechte invloed van infrarood en hoog-energetisch zichtbaar licht (blauw/violet) op de huid. De zonbeschermers van Zein Obagi bieden tegen al deze vormen van licht bescherming.
Waardoor kan een zonbeschadigde huid verergeren?
Door meer zon of zonnebank, waarbij in beide gevallen bewezen is dat deze het risico op melanoom vergroten.
Kan een zonbeschadigde huid ook iets anders zijn?
Jazeker, wat precies hangt af van welke tekenen er sprake is. Indien er ook maar enige twijfel bestaat, zal altijd een verwijzing naar een dermatoloog volgen. We werken met diverse dermatologen samen. Wij verwijzen altijd wanneer er verdenking is op een kwaadaardige aandoening van de huid, ook wanneer het een meer onschuldig voorstadium betreft.
De behandeling van een zonbeschadigde huid
1. De kenmerken van een zonbeschadigde of verouderde huid (droog, rimpelig, minder elastisch) kunnen worden behandeld met
- Huidproducten van Zein Obagi, inclusief zonbescherming
- Fractionele laser
- Chemische peeling
2. Vaat- en pigmentafwijkingen kunnen in de meeste gevallen worden behandeld met IPL-OPL (MAX-G)
3. Wanneer er sprake is van huidoneffenheden kan elektrocoagulatie (wegbranden) een optie zijn
4. Preventie van verdere zonbeschadiging met capsules van Heliocare, die tegen UV beschermen. Deze dienen 1 of 2 keer per dag te worden ingenomen en zijn bewezen effectief
Advies
Wij kunnen de mate van zonbeschadiging meten middels een digitale huidanalyse. Deze waarde wordt dan weer vergeleken met uw leeftijdsgenoten van hetzelfde geslacht en huidskleur. Zo weet u of u beter of slechter scoort. En is het effect van een behandeling te meten.
Maar ook thuis kunt u al een indruk krijgen van de hoeveelheid zonbeschadiging. Gewoon door de huid van bijvoorbeeld het gelaat, hals of decolleté te vergelijken met bijvoorbeeld de huid onder de armen, daar waar weinig tot geen zon komt.
Complicaties
Een kwaadaardige tumor van de huid kan een van de complicaties zijn van teveel zon. Met name het melanoom is berucht, aangezien deze bij niet tijdige behandeling een dodelijke afloop kan hebben.
Vooruitzichten
Bij een ouder wordende huid neemt het aantal pigmentcellen tussen de 8 en 20% af over een periode van 10 jaar. Dat betekent dat de natuurlijke zonbescherming van de huid verder afneemt. Effectieve zonbescherming wordt dus alleen maar belangrijker bij het ouder worden.
Ook neemt het aantal bloedvaten af bij veroudering, met als gevolg een blekere huid, minder toevoer van voedingsstoffen en afvoer van afvalstoffen, verminderde thermoregulatie en een koudere huid.