Nieuws

Oraal collageen: zin of onzin?

Introductie van collageen

Het lichaam bevat een grote hoeveelheid eiwitten, waarvan collageen het meest voorkomende is. We kennen tientallen soorten collageen, waarvan type-1 en -3 een belangrijke rol spelen in huid, haren, spieren en botten met als belangrijkste bron rund en voor alleen type-1 vis en algen. Type-2 wordt met name in kraakbeen gevonden met als belangrijkste bron kip.

Het belang van collageen

Collageen type-1 is de belangrijkste bouwsteen van de lederhuid (tot wel 70% bij jongvolwassenen). Dit percentage neemt vanaf het 25e levensjaar af doordat er steeds minder wordt aangemaakt en meer wordt afgebroken. De huid wordt dunner, een van de kenmerken van een verouderende huid.

Daarom geniet het vermeerderen van collageen enorme belangstelling en is de vraag naar oraal (poeder, drankjes en pillen) collageen de laatste jaren enorm toegenomen. In de Verenigde Staten is de verkoop gestegen van 50 miljoen dollar in 2014 tot een geschatte 6,5 miljard dollar in 2025. De vraag is of het gebruik hiervan gebaseerd is op wetenschappelijke gronden. Is er sprake van een goede investering of verspilling van geld?

Bronnen van collageen

1. Voeding

• Bouillon
• Eiwit
• Vlees
• Vis
• Spirulina
  
  

2. Supplementen

Voedingssupplementen mogen voedingsclaims en gezondheidsclaims alleen onder bepaalde voorwaarden vermelden. De focus voor collageen supplementen is de (gehydroliseerde) poedervorm, omdat primair met deze vorm klinische studies zijn verricht.

Bron van collageen supplementen is het bindweefsel van dieren of - in geval van vegan - planten, bacteriën en gisten. Er is mogelijk een verschil tussen beide soorten. Er wordt geclaimd dat dierlijk collageen direct gebruikt zou kunnen worden terwijl vegan collageen de menselijke collageen aanmaak zou kunnen stimuleren. Hier wordt dan voorbijgegaan aan het feit dat collageen per definitie in de maag wordt afgebroken tot aminozuren.

De balans

1. Mogelijke voordelen

• Studies laten een verbetering zien van elasticiteit van de huid en vermindering van rimpels rond de ogen zien. Beperkende factor is dat al deze studies door de fabrikanten zelf zijn uitgevoerd met de vraag hoe objectief deze zijn
• Kortere collageen ketens (gehydrolyseerde vorm) wordt beter in de bloedbaan opgenomen, waardoor deze vorm de voorkeur zou hebben
   

2. Onduidelijk

• De optimale dosering is niet vastgesteld en onduidelijk is of het geslacht, leeftijd en gezondheid een additionele impact hebben
• De veiligheid bij zwangere vrouwen en borstvoeding zijn niet vastgesteld
• Allergische reacties zijn mogelijk, afhankelijk van de collageen bron
• Of de combinatie met andere behandelingen zinvol is, is niet duidelijk
• Toegevoegde waarde van lokaal toegediend collageen (na een laser) heeft verder onderzoek nodig
  
  

3. Risico

•  Overdracht van gekkekoeienziekte (BSE) is niet meer mogelijk sinds het gebruik van bepaalde delen van de koe verboden is
  
  

4. Nadeel

• Wanneer het voordeel niet overtuigend is, kunnen kosten al snel een nadeel zijn
  
  

Samenvatting

Op basis van de huidige kennis kan niet met volle overtuiging gezegd worden dat collageen supplementen zinvol zijn. Gezonde voeding bevat in alle waarschijnlijkheid voldoende collageen bouwstenen.

Er zijn overigens andere bewezen manieren om de collageen aanmaak effectief te stimuleren. Deze zijn het gebruik van retinol of vitamine-A zuur crème, vitamine-C, fractionele laser, infrarood en radiofrequente golven.

Daarentegen remmen zonbescherming, voldoende nachtrust, vermijden van stress, het niet eten van suiker en niet inhaleren van sigarettenrook de afbraak van collageen.